De Nutri-Score: hoe staat het er voor?

Eind november 2019 heeft minister Blokhuis van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) gekozen voor de Nutri-Score. Nu 2021 net is begonnen, vragen veel bedrijven zich af of ze hun etiketten moeten aanpassen en de Nutri-Score al moeten vermelden. Daarnaast is nog veel onbekend over de Nutri-Score. Zo vragen bedrijven zich af hoe wordt beoordeeld welke score een product krijgt en wat die score eigenlijk over het product zegt. Reden genoeg om op een rij te zetten wat de stand van zaken op dit moment is.

Hoe staat het er in Nederland voor met de Nutri-Score?

De invoering van de Nutri-Score hangt samen met de nieuwe aanpak die het vervolg is op het Akkoord Verbetering Productsamenstelling (AVP). De nieuwe aanpak moet zorgen voor een verbeterde productsamenstelling van alle producten en is vooral gebaseerd op de inname van zout, verzadigd vet en suiker. Er worden trapsgewijs grenswaarden opgesteld per productgroep voor de nutriënten zout, verzadigde vetzuren en suiker. Met het opmaken van de grenswaarden wordt ook rekening gehouden met de Nutri-Score. Tot slot worden bedrijven gestimuleerd hun producten te verbeteren om de doelstellingen te bereiken. Zo worden bedrijven dus aangespoord er voor te zorgen dat hun producten een betere Nutri-Score krijgen.

Nadat bekend werd dat Nederland, net als Frankrijk, kiest voor de Nutri-Score, is aangegeven dat eerst de achterliggende criteria van de Nutri-Score aangepast moeten worden, zodat de consument een objectieve voedingskeuze kan maken. Dit houdt in dat de criteria beter moeten aansluiten op de Schijf van Vijf. De Schijf van Vijf is gebaseerd op nationale voedingsrichtlijnen van de Gezondheidsraad. De score van de Nutri-Score moet er voor zorgen dat consumenten in één oogopslag een betere voedselkeuze maken. Dit geldt voor zowel producten binnen de Schijf van Vijf als producten die daarbuiten vallen.

In Nederland zijn de voorbereidingen volop bezig om de Nutri-Score medio 2021 in te kunnen voeren. Voor de invoering zal de Warenwet aangepast moeten worden, zodat de Nutri-Score een toegelaten logo wordt. Het zal (nog) niet een verplicht voedingskeuzelogo worden. Als het logo in Nederland toegelaten wordt, komt er voor bedrijven een portaal waar ze zich kunnen melden met uitvoeringskwesties. Op dit moment worden de exacte taken voor het portaal in kaart gebracht en wordt gekeken welke instantie deze taak het beste op zich kan nemen. Tot slot worden ook voorbereidingen getroffen voor de publieksvoorlichting van het logo.

Hoe kan het dat de Nutri-Score op sommige producten al zichtbaar is?

Op sommige producten is de Nutri-Score al vermeld. Door wederzijdse erkenning is het namelijk mogelijk dat het logo legaal op de Nederlandse markt wordt verkocht. Dan moet het wel gaan om producten die in buitenlandse bedrijven zijn geproduceerd waar de Nutri-Score al ingevoerd is. Daarnaast mogen bedrijven die exporteren naar het buitenland, zoals Bonduelle, al wel de Nutri-Score in Nederland gebruiken op hun producten. Ook draaien sommige bedrijven pilots voor een introductie van de Nutri-Score in Nederland. Deze pilots worden in samenwerking met het ministerie van VWS gedaan om ervaringen van consumenten te peilen. Zo heeft Hak de Nutri-Score al op een deel van hun producten vermeld. Albert Heijn heeft al in 2018 een verzoek tot goedkeuring van de Nutri-Score bij het ministerie van VWS ingediend. Daarnaast is Albert Heijn in mei 2020 een pilot gestart om bij ongeveer 2000 producten op de website de Nutri-Score te vermelden, met als doel in beeld te krijgen of consumenten hun producten filteren op basis van de Nutri-Score. Deze resultaten worden gedeeld met het ministerie van VWS en horen bij de voorbereidingen voor de invoering van de Nutri-Score in Nederland.

Vind ik straks in heel Europa een Nutri-Score op producten?

Het ligt anders als het gaat om de invoering van een geharmoniseerd voedingskeuzelogo in alle Europese lidstaten. In de Europese Farm to Fork strategie uit 2020 heeft de Europese Commissie aangekondigd dat er uiterlijk eind 2022 een voorstel voor een verplicht Europees geharmoniseerd voedselkeuzelogo komt. Voordat een geharmoniseerd voedingskeuzelogo ingevoerd kan worden, dienen impact assessments uitgevoerd te worden. Op dit moment zijn Nederland, Frankrijk, België, Duitsland, Luxemburg, Zwitserland en Spanje in gesprek over de inrichting van de organisatie rondom de Nutri-Score. Er wordt een stuurgroep ingericht. Deze stuurgroep zal besluiten nemen over de Nutri-Score, onder andere over de onderliggende criteria voor het logo. Ook wordt een mandaat opgesteld voor de inrichting van een onafhankelijk wetenschappelijk comité. De berekening achter de Nutri-Score zal onderzocht worden door onafhankelijke wetenschappers uit de deelnemende landen. Vanuit Nederland zijn dit de Gezondheidsraad en het RIVM. Het onafhankelijk wetenschappelijk comité zal naar verwachting begin 2021 kunnen beginnen. De werkzaamheden bestaan uit de beoordeling of de criteria van de Nutri-Score overeenstemmen met de nationale voedingsrichtlijnen van de deelnemende landen. Verder wordt een aparte werkgroep opgericht met communicatiedeskundigen uit de deelnemende landen die er voor moeten zorgen dat de communicatie naar de consumenten goed wordt afgestemd. Tenslotte worden met de deelnemende landen afspraken gemaakt over de registratie voor de deelname aan de Nutri-Score. De resultaten van de impact assessments zullen vermoedelijk in 2022 beschikbaar zijn. Daarna zal de Europese Commissie met voorstellen voor wetgeving komen.

Op dit moment heeft Nederland nog geen standpunt ingenomen over het geharmoniseerde voedingskeuzelogo en wacht het de resultaten van de impact assessments af. Nederland zal ook pas dan beslissen of het geharmoniseerde voedingskeuzelogo verplicht of vrijwillig wordt gesteld.

Kortgezegd zijn Nederland en de deelnemende landen druk bezig met de voorbereidingen voor de invoering van de Nutri-Score. In Nederland wordt verwacht dat het logo medio 2021 vrijwillig ingevoerd kan worden door de Nederlandse producenten. Wat het geharmoniseerde Europese voedingskeuzelogo betreft, zal het wetenschappelijke comité in 2021 starten en worden de resultaten in 2022 verwacht. Pas daarna zal de Europese Commissie zich buigen over wetgevingsvoorstellen. Dit alles kan dus nog behoorlijk lang op zich laten wachten…