Wetgeving voor allergenen in voedselcontactmaterialen? Dit is de laatste stand van zaken

Kruisbesmetting via grondstoffen en processen leidt vaak tot lastige kwesties voor producenten. Recent zette de Coeliakievereniging een nieuw aandachtpunt op de agenda tijdens het ‘Regulier Overleg Warenwet’. De vereniging stelt dat sommige coeliakiepatiënten risico lopen bij het gebruik van bepaalde afbreekbare voedselcontactmaterialen. Hoe zit dat eigenlijk met kruisbesmetting via voedselcontactmaterialen?

Voor levensmiddelen zijn de regels rondom allergenen wettelijk vastgelegd in Verordening 1169/2011. In deze Verordening staan de veertien allergenen waar producenten de consument over moeten informeren. Volgens de Coeliakievereniging ontbreekt echter een duidelijk wettelijk kader voor allergenen die via voedselcontactmaterialen in levensmiddelen terecht komen, terwijl ook deze een risico kunnen vormen. De vereniging bracht dit probleem onder de aandacht bij het Regulier Overleg Warenwet (ROW), maar ook bij de brancheverenigingen FNLI en bij Fooddrink Europe.

Duurzame verpakkingen: afbreekbare voedselcontactmaterialen

Vanwege de bezorgdheid over het milieu, zoeken momenteel veel producenten naar innovatieve duurzame materialen voor verpakkingen en wegwerptafelgerei om plastic te vervangen. Men kiest steeds meer voor plantaardige alternatieven. Sommige van dergelijke verpakkingen en tafelgerei zijn gemaakt op basis van granen die het allergeen gluten bevatten.

De Association of European Coeliac Societies (AOECS) organiseerde recent een webinar over de tekortkomingen in de huidige wetgeving voor voedselcontactmaterialen met betrekking tot allergenen. Tijdens de webinar presenteerde de AOECS drie Europese studies die aantonen dat er migratie plaatsvindt van gluten uit biologisch afbreekbare verpakkingen en tafelgerei gemaakt van glutenbevattende granen, naar niet-glutenbevattende levensmiddelen.

Ter illustratie, een van deze studies testte de migratie van een biologisch afbreekbaar bord – op basis van zemelen – naar kaas en glutenvrije lasagne. Beide producten hadden initieel een glutengehalte van minder dan 5mg/kg. Nadat deze producten dertig minuten op het biologische afbreekbare bord hadden gelegen bevatte de kaas 45 mg/kg en de lasagne 80 mg/kg gluten. Ter vergelijking, voor de claim ‘glutenvrij’ wordt de grens van 20 mg/kg gehanteerd. De andere twee studies hadden vergelijkbare resultaten.

Huidige wetgeving

Volgens het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) wordt de afgifte van allergenen via voedselcontactmaterialen wel gedekt in de huidige wetgeving. Zo bepaalt artikel 3 van Verordening (EG) nr. 1935/2004 dat ‘voedselcontactmaterialen geen bestanddelen mogen afgeven die voor de gezondheid van de mens gevaar kunnen opleveren en dat de etikettering en de aanbiedingsvorm de consument niet mag misleiden’.

Aangezien het gebruik van bioplastics momenteel opkomt, ziet de AOECS dit als een goed moment om specifiekere wetgeving in te voeren om mensen met coeliakie en andere voedselovergevoeligheden te beschermen. De AOECS wilt graag dat Europa fabrikanten verplicht om de samenstelling van voedselcontactmaterialen aan te geven. Zo kan de positie van coeliakiepatiënten en andere allergiepatiënten worden versterkt.

En nu?

Tijdens het ROW werd besproken dat de meeste producenten vooral gericht zijn op innovatie en duurzaamheid. Zij realiseren zich waarschijnlijk niet dat deze materialen een risico kunnen vormen voor bepaalde groepen. Het is echter belangrijk dat de fabrikanten van deze verpakkingen en tafelgerei de risico’s goed communiceren naar de afnemer. Anders kunnen deze bijvoorbeeld niet in de horeca worden gebruikt.

Voor nu werd aangekondigd dat dit onderwerp verder wordt besproken bij de ROW/DCL vergaderingen en dat brancheorganisaties NRK Verpakkingen, Verpact en KIDV bij dit onderwerp moeten worden betrokken. Ook wordt dit punt meegenomen als neveneffect in de evaluatie van de regelgeving rondom wegwerpplastic.