Snelle en flexibele e-learning? Agile e-learning!

Agile is het nieuwe toverwoord in e-learning. Het staat voor snelle en flexibele e-learning. In de eerste plaats gaat agile over snel en lenig ontwikkelen. In staat zijn om een tekort aan kennis of vaardigheden in korte tijd op te lossen. Aan de andere kant gaat agile over iets leren op het moment dat je het nodig hebt. En alleen leren wat je nodig hebt, bij voorkeur op een telefoon of een tablet.

Het agile werken komt – het zal je niet verbazen – uit de IT, uit de softwareontwikkeling om precies te zijn. Agile was een tegenbeweging van enkele ontwikkelaars die de gangbare manier van softwareontwikkeling bureaucratisch, traag en bekrompen vonden. Ze voelden zich in hun creativiteit en effectiviteit geremd. De agile methode die zij voorstonden, bestond in hoofdlijnen uit vier principes: een project uitvoeren in een korte periode (iteratie), directe, persoonlijke communicatie tussen de projectleden (communicatie), continue leren van het product en het proces (voortgang) en een werkend product aan het einde van het project (werkende software).

Snel ontwikkelen

Agile betekent dus snel kunnen ontwikkelen. In e-learning betekent dit dus om in een paar weken een idee om te kunnen zetten naar een digitaal leermiddel waar medewerkers in hun dagelijks werk iets aan hebben. Iets waardoor ze hun werk beter gaan doen. Want dat is toch het doel.

Dus als je erover denkt om ‘iets’ met e-learning te doen, en je wil het agile doen, hoe pak je het dan aan?

In e-learning kan agile goed werken als je per project steeds een duidelijk afgebakend leerdoel behandelt. Dat ook niet te groot is en dat cursisten bijvoorbeeld in vijf of tien minuten kunnen doorlopen. Zo kun je hele korte stukjes maken met tekst, afbeeldingen, video’s, vragen en animaties. Korte, flexibele minitrainingen waarmee je kunt experimenteren om binnen je organisatie belangrijke brokjes kennis en vaardigheden te verspreiden. Bovendien dwingt een afgebakend leerdoel je om per keer te kijken naar wat mensen moeten leren en wat de beste manier is om dat vorm te geven. Is tekst de beste oplossing? Heb je video of een animatie nodig om een begrip duidelijk te maken? Afgebakende leerdoelen helpen je scherpe keuzes te maken.

Agile in vier stappen

Iteraties

Korte, overzichtelijke perioden waarbinnen een klein project wordt uitgevoerd. Binnen deze ‘timebox’ worden alle projecttaken uitgevoerd: plannen, analyseren, ontwerpen, testen en documenteren.

Directe communicatie en persoonlijk contact tijdens het project zijn belangrijk. Alle mensen werken zoveel mogelijk samen op een locatie werken zonder dat er een hiërarchie is. Ieder levert zijn bijdrage en werkt aan de voltooiing van het project.

Leren van zowel het product en van het ontwikkelproces. Leren en verbeteren, daar draait het om. Om dat dan vervolgens meteen of tijdens de volgende iteratie weer te kunnen toepassen.

Aan het eind van iedere ‘iteratie’ moet er een werkend product opgeleverd worden.

Technische kant

Gelukkig zijn er steeds meer methoden om zelf aan de slag te gaan. Met de meeste mobiele telefoons kun je goede video-opnames maken en er zijn ook allerhande softwareprogramma’s (ook in freeware) waarmee je video’s kunt bewerken en ook vragen kunt toevoegen. Technisch gezien is snel e-learning ontwikkelen prima haalbaar.

De vraag blijft of je deze snelle manier van werken in je organisatie moet omarmen. Vanuit een opleidingskundige visie zou het natuurlijk fantastisch zijn om voor iedere geconstateerde lacune snel een passende leerinterventie te kunnen maken. Je bouwt per minitraining aan het interne opleidingsaanbod en houdt tegelijkertijd goed de vinger aan de pols hoe de trainingen intern ervaren worden. Zo kun je snel reageren als een interventie niet goed werkt, zonder dat het hele opleidingsbeleid op de schop hoeft.

Het nadeel van agile is dat het kan ontaarden in een hapsnap manier van ontwikkelen en van implementeren. Zo kan agile leiden tot een verzameling minitrainingen die hun doel grotendeels voorbijschieten.

Didatische aanpak

Zonder didactische aanpak in de trainingen zullen medewerkers niet zo veel leren. En zonder goede implementatie van de leerinterventie in de organisatie, is er een kans dat medewerkers de noodzaak van de training niet inzien en de training misschien wel helemaal niet volgen. Snel een filmpje maken en rondsturen van de instellingen van een machine, lijkt een praktische en agile manier om medewerkers iets uit te leggen. In de praktijk werkt het waarschijnlijk niet, omdat even naar een filmpje kijken, niet automatisch tot leren leidt.

Verwar agile dus niet met snel en onbezonnen iets doen. Verwar het niet met een verzameling filmpjes of teksten op het netwerk. Agile is geen ducttape methode waarmee je kennis plakt. Agile is geen vervanging van een coherent opleidingsbeleid.

Gebruik agile vooral als inspiratiebron, als achterliggende gedachte bij de uitvoering van het opleidingsbeleid dat er al is. Met de snelle technologische ontwikkelingen is het beter als je als organisatie snel kunt reageren. Lang nadenken over welk systeem je gaat kiezen, kan ertoe leiden dat het systeem al lang niet meer gangbaar is op het moment dat je als organisatie klaar bent voor de invoering ervan.

Gebruik agile om heldere doelen te stellen en uit te voeren. Gebruik agile als methode om interne trainingen binnen 3 maanden te ontwikkelen. Gebruik agile als excuus om nieuwe dingen te proberen, die ook mogen mislukken maar waar je dan van leert.

Tot slot

Agile is een mooie manier van werken, die snel mooie producten kan opleveren. In e-learning is agile echter pas echt effectief in de uitvoering van het opleidingsbeleid en als richtsnoer bij de ontwikkeling van trainingsmateriaal. Het beleid, de visie van de organisatie op opleiden en leren en de manier waarop de organisatie dit uitdraagt vormen nog steeds de basis van een goed opleidingsklimaat binnen de organisatie. Pas als aan deze voorwaarden voldaan is, kan agile echt iets toevoegen aan de manier waarop we e-learning maken.