Hoe pas je video toe in e-learning? 13 Tips!

Eén beeld zegt meer dan 1000 woorden, en een bewegend beeld vaak nog meer. Stel, je wilt uitleggen hoe je je handen moet wassen voor je de productie ingaat. Doe je dit in een video, dan krijgen je kijkers waarschijnlijk een veel duidelijker beeld van hoe je je handen moet wassen dan wanneer ze een geschreven instructie hierover lezen. Bovendien maak je met video de informatie die je wilt uitleggen toegankelijker, bijvoorbeeld voor mensen die moeite hebben met lezen.

Video kan jouw e-learning dus enorm verrijken, maar hoe pas je video op een goede manier toe in jouw e-learning? Wij hebben dit voor je uitgezocht en geven je een aantal tips in deze blog.

1. Vermijd details die afleiden

Een veel voorkomende valkuil bij het maken van een video is om meer informatie te geven dan nodig is. Hoe meer informatie je extra vertelt, des te meer je van je doel afwijkt. Je kijkers kunnen niet alles onthouden, dus zorg dat je je focust op het belangrijkste. Vermijd details die afleiden en gebruik alleen informatie die relevant is voor het doel van je video. Bedenk altijd voor je een video gaat opnemen welke informatie jouw doelgroep nodig heeft om te begrijpen wat je gaat uitleggen en geef ook alleen deze informatie in je video.

Zorg er ook voor dat mensen, dieren en objecten die niet in je video horen, niet in je video te zien zijn. Als er bijvoorbeeld iemand net door jouw video heenloopt of praat, kan dit je kijkers afleiden. Zorg ervoor dat je omgeving waarin je de video opneemt, afgeschermd is van prikkels van buitenaf.

2. Maak gebruik van aanwijzingen

Door verschillende soorten aanwijzingen in je video te gebruiken, trek je de aandacht van je kijkers naar de informatie die jij wilt aanstippen. Heb je tekst in beeld, zoals een bericht uit een nieuwsbulletin, en wil je de belangrijke stukken hiervan uitlichten, highlight deze stukken dan met verschillende kleuren. De kleuren vallen op tussen de zwarte tekst en trekken de aandacht van jouw kijkers. Ook belangrijke informatie omcirkelen met een opvallende kleur trekt de aandacht. En maak je gebruik van een animatie, laat belangrijke informatie dan uitvergroot in beeld komen.

Daarnaast kun je zelf aanwijzingen geven om de aandacht van je kijkers te trekken. Denk bijvoorbeeld aan het uitleggen van een grafiek: als je spreekt over een bepaalde lijn in de grafiek, helpt het wanneer je deze lijn ook aanwijst met je vinger en deze volgt. Kijk ook met je ogen in de richting van de informatie waar jij wilt dat je kijkers zich op focussen en leg nadruk op de woorden die essentieel zijn voor jouw uitleg.

3. Deel lange video’s op in kortere video’s

Let er op dat je video’s niet te lang duren. De aandachtspanne van mensen is meestal 2 minuten en ons vermogen om informatie te verwerken is beperkt, evenals het werkgeheugen in ons brein om lange stukken informatie te onthouden. Video’s die langer dan 2 minuten duren zijn dus minder effectief. Deel daarom lange video’s op in korte video’s van maximaal 2 minuten.

Is de video toch iets langer, stel dan korte rustmomenten in je video in of geef je kijkers de mogelijkheid om je video te pauzeren. Op deze manier geef je je kijkers de tijd en ruimte om informatie die ze hebben binnengekregen, te verwerken.

4. Toon de spreker in je video

Laat je iemand tekst inspreken in je video, toon diegene dan ook in je video. Je kijkers leren meer als ze de spreker ook in beeld zien, omdat de spreker naast auditieve ook visuele aanwijzingen kan geven met de handen en ogen.

Laat de spreker presenteren met zijn of haar gezicht naar de camera. Kijkers krijgen meer binding met de spreker en leren meer als ze hem of haar kunnen aankijken. Laat de spreker ook aangeven waar wat wordt gepresenteerd in de video. Dit kan met gebaren of door aan te wijzen. Zo maken kijkers sneller de koppeling tussen wat er wordt gezegd en wat er wordt getoond. En kies voor een volwassen spreker als je doelgroep jongeren zijn. Uit onderzoek is gebleken dat jongeren meer leren van voorbeelden gepresenteerd door een volwassen persoon dan door een leeftijdsgenoot.

5. Maak gebruik van je handen

Wil je tijdens de video een instructie geven waarbij je handen nodig zijn, beeld de instructie dan ook uit met je handen. Denk bijvoorbeeld aan een instructie over hoe je je handen moet wassen. Uitbeelden met je handen zorgt er vaak voor dat je kijkers de instructie zelf ook gaan nadoen met hun handen en zo de instructie beter onthouden.

6. Toon een praktische handeling of instructie vanuit de ogen van de instructeur

Maak je een instructievideo over hoe je iets moet bouwen of aansluiten, toon dit dan vanuit je eigen gezichtspunt. Kijkers blijken de instructies beter op te pakken als ze dat wat in elkaar wordt gezet zien vanuit de ogen van de instructeur (in eerste-persoonsperspectief), dan wanneer ze de instructeur bezig zien (in derde-persoonsperspectief).

8. Betrek je kijkers actief bij je video

Betrek je kijkers bij je video door ze korte aantekeningen te laten maken, korte opdrachten over de behandelde stof te laten maken of een korte kennisquiz te laten doen tijdens de video. Doordat je kijkers informatie die ze hebben gezien en gehoord regelmatig moeten herhalen, houden ze de informatie langer vast in hun geheugen en kunnen ze de informatie later ook makkelijker reproduceren.

Een goed hulpmiddel bij het actief betrekken van je kijkers is interactieve video. Met interactieve video kun je zelf op ieder gewenst moment opdrachtjes in je video laten verschijnen. Denk bijvoorbeeld aan een uitleg over de verschillende stappen van een werkproces. Direct hierna krijgen je kijkers een opdracht in beeld om deze stappen in de goede volgorde te zetten.

9. Teken grafieken als je ze toelicht

Presenteer je een grafiek in je video, teken deze dan in plaats van naar een al getekende grafiek te wijzen. Het idee hierachter is dat je je kijkers zo bij de hand neemt en door de grafiek heen leidt, waardoor de inhoud van de grafiek beter bij hen blijft hangen. Ook krijgen je kijkers zo het gevoel dat ze zelf de grafiek aan het tekenen zijn en kunnen ze de uitleg die je hierbij geeft beter relateren aan de inhoud van de grafiek.

10. Geef getekende informatie op een doorzichtig schoolbord

Wil je een grafiek, diagram of afbeelding tekenen op een bord, doe dit dan op een doorzichtig bord en positioneer jezelf achter het bord. Wanneer je naast een gewoon schoolbord staat, naar het bord kijkt en uitleg geeft, focussen je kijkers zich meer op jou dan op de tekening op het bord. Wanneer je achter een doorzichtig schoolbord staat, tekent en je kijkers aankijkt, zijn ze gefocust op de tekening en zien ze beter waar in de tekening jij bezig bent. Zo voorkom je dat je hun zicht op de tekening met je handen, hoofd of romp blokkeert.

11. Voeg ondertiteling toe aan gesproken instructies voor anderstaligen

Zijn je kijkers anderstalig (ze begrijpen Nederlands maar dit is niet hun moedertaal), geef ze dan de mogelijkheid om je video met Nederlandse ondertitels te bekijken. Uit onderzoek blijkt dat video’s bekijken in een tweede taal altijd lastiger is dan in de moedertaal: je moet meer moeite doen om woorden te verstaan en te identificeren, waardoor je belangrijke informatie kan missen. Ondertitels helpen je woorden sneller te identificeren en te begrijpen.

12. Zet informatie die bij elkaar hoort, ook dicht bij elkaar

Tekstuele uitleg bij visuele informatie zoals diagrammen, foto’s en kaarten wordt vaak in een lijst onder de informatie gezet, met het idee dat kijkers zo een beter overzicht hebben van de informatie. Je kijkers moeten hierdoor echter hun aandacht verdelen over twee dingen: de informatie zelf en de lijst met uitleg eronder. De kans is dan groot dat je kijkers de uitleg in de lijst niet onthouden. Probeer daarom altijd tekstuele uitleg te plaatsen bij dat waar de uitleg naar verwijst. Zo hoeven je kijkers zich maar op één ding tegelijk te focussen.

13. Geef uitleg in gesproken tekst en niet in geschreven tekst

Deze tip sluit aan op de vorige tip om visuele informatie en tekstuele uitleg daarover zo dicht mogelijk bij elkaar te zetten. Wil je informatie zoals diagrammen, foto’s, kaarten en grafieken ondersteunen met uitleg, doe dit dan met ingesproken tekst in plaats van tekst in of onder de informatie. Hiermee voorkom je dat je kijkers hun aandacht moeten verdelen over meerdere dingen die tegelijkertijd in de video gebeuren.